Wie een onroerend goed koopt, betaalt naast de aankoopsom ook registratierechten. Registratierechten of verkooprechten zijn eenmalige belastingen die de overheid int voor de registratie van de koopakte in een register. Hierna bent u officieel eigenaar van het onroerend goed.

Sinds 2018 heeft de Vlaamse regering de registratierechten systematisch verlaagd, althans voor de aankoop van de enige en eigen woning. De stijgende woningprijzen vormen een heuse barricade voor mensen die een eerste eigendom wensen te kopen. Door de registratierechten van een enige en eigen woning te verlagen wil de Vlaamse regering kopers hierbij helpen.

Ook in 2022 staat er een belastingverlaging op til. Daarnaast worden ingrijpende energetisch renovaties, alsook slopingen en heropbouw sterk gestimuleerd door historisch lage tarieven. Anderzijds wordt de aankoop van een bouwgrond of een tweede eigendom sterker belast.

Landbergh helpt u om het overzicht te bewaren en zet het voor u op een rij.

2. De registratierechten van 2018-2021

A. 7% of 10% registratierechten

Op 1 juni 2018 werd het klein en groot beschrijf afgeschaft in Vlaanderen. Als vervanging kwam er een eenheidstarief van 7% of 10% op de aankoopsom. Wie wou genieten van 7% registratierechten moest voldoen aan een lijst voorwaarden: (1) het moest gaan om een woning, (2) zuiver en in volle eigendom aangekocht (3) door een natuurlijk persoon, (4) die geen volle eigenaar was van een andere woning of bouwgrond (5) en die binnen de twee jaar werd ingeschreven op het adres van de aangekochte woning.

Wie niet aan deze voorwaarden voldeed, bijvoorbeeld kopers van bouwgronden, moest alsnog 10% registratierechten betalen. Zo moesten ook kopers van nieuwbouwwoningen 10% betalen op het grondaandeel en 21% btw op het constructie-aandeel.

B. 5% of 6% registratierechten

Een goed jaar later besloot de regering om de registratierechten nogmaals te verlagen van 7% naar 6% (onder dezelfde voorwaarden). Dit als compensatie voor de afschaffing van de woonbonus in 2020. Wie energiezuinig verbouwde kon zelfs genieten van een gunsttarief van 5%. Vanaf 1 januari 2021 gold dit ook voor sloop en heropbouw.

Voor bouwgronden en investeringspanden bleef echter het tarief van 10% gelden. Ook nieuwbouwkopers waren nog steeds 10% registratierechten op het grondaandeel verschuldigd en 21% btw op het constructie-aandeel.

3. De registratierechten vanaf 2022

A. Van 6% naar 3% registratierechten (enige eigen woning)

Vanwege de blijvende stijging van de woningprijzen, boog de regering-Jambon zich in 2021 nogmaals over de Vlaamse woonfiscaliteit. Het resultaat was opnieuw een vermindering van de registratierechten voor kopers van een enige en eigen woning. Zij betalen vanaf 1 januari 2022 nog slechts 3% registratierechten in plaats van 6%, indien ze voldoen aan de volgende voorwaarden:

1. Natuurlijk persoon
De aankoop moet worden verwezenlijkt door een natuurlijk persoon. Rechtspersonen kunnen niet genieten van het verlaagde tarief.

2. Zuivere aankoop
Het moet gaan om een zuivere verkoop, of anders gezegd, de koper moet een prijs in geld betalen voor het onroerend goed. Het mag niet gaan om een ruil of onttrekking aan een vennootschap.

3. Gehele volle eigendom
Bij de aankoop van de woning moet de gehele volle eigendom verkregen worden. Het gunsttarief is niet geldig indien enkel de blote eigendom of het vruchtgebruik wordt aangekocht. De aankoop van een deel van een woning die niet leidt tot de verwerving van de gehele volle eigendom wordt evenzeer uitgesloten.

4. Huisvestiging
Het moet gaan om een woning, een onroerend goed dat dient voor huisvestiging. Bouwgronden of commerciële panden komen niet in aanmerking.

5. Enige woning
De koper mag geen volledige en volle eigenaar zijn van een andere woning of bouwgrond. Wie nog een woning heeft, krijgt vanaf 1 januari 2022 wel twee jaar de tijd om deze te verkopen, in plaats van één jaar.

6. Inschrijving bevolkingsregister
De koper moet zich binnen de drie jaar na het verlijden van de notariële akte inschrijven in het bevolkings- of vreemdelingenregister, op het adres van de aangekochte woning.

C. Bijkomende rechtenvermindering voor bescheiden woningen

Wie een ‘bescheiden’ woning koopt en voldoet aan de voorwaarden voor het verlaagd tarief van een enige eigen woning, kan genieten van een bijkomende vermindering. Een bescheiden woning is een woning met een maximale aankoopprijs. Vanaf 1 januari 2022 wordt die maximale aankoopprijs verhoogt, waardoor meer woningen in aanmerking komen. Het grensbedrag stijgt van 200 000 naar 220 000 euro. In kernsteden en in de Vlaamse Rand rond Brussel stijgt het van 220 000 naar 240 000 euro. 
Deze woningen hoeven geen registratierechten te betalen op de eerste schijf van 93 333 euro. Concreet betekent dit een vermindering van 2800 euro in geval van 3% registratierechten en een vermindering van 960 euro in geval van 1% registratierechten.

D. Van 10% naar 12% registratierechten (tweede eigendom, bouwgrond, bedrijfspand of nieuwbouw)

Voor wie een tweede eigendom of een bedrijfspand koopt, keert het tij minder in hun voordeel. Vanaf 1 januari 2022 betalen zij 12% in plaats van 10% registratierechten. Ook wie een bouwgrond of nieuwbouw koopt, betaalt vanaf 2022 12% op het grondaandeel en 21% btw op het constructie-aandeel.

Positief is echter wel dat het verlaagde btw-tarief van 6% blijft gelden tot en met 31 december 2022 en mogelijks ook verlengd zal worden.

Kanttekening: de bovengenoemde nieuwe tarieven zijn geldig bij alle koopovereenkomsten waarvan de notariële akte wordt verleden na 1 januari 2022. Deze wetgeving is echter nog niet definitief en kan nog wijzigen na de definitieve stemming binnen het Vlaams Parlement.

Bron: Vlaamse Overheid