Wat zijn de EPB-eisen?

EPB-eisen zijn Energieprestatie- en Binnenklimaatnormen waar ieder nieuwbouw- of renovatieproject in Vlaanderen aan moet voldoen indien er (1) een stedenbouwkundige vergunning werd aangevraagd of (2) een melding werd gedaan van een stedenbouwkundige handeling. Deze energienormen hebben betrekking op zaken als de isolatie, ventilatie, verwarming en luchtdichtheid van het gebouw, alsook de kwaliteit van het binnenklimaat.

Let op: de Vlaamse Overheid beschouwt gebouwen automatisch als geklimatiseerd indien er mensen wonen, werken, logeren, sporten, verzorgd worden, inkopen doen of hun vrije tijd doorbrengen. Dit zelfs indien het gebouw niet werkelijk verwarmd of gekoeld wordt. Enkel industrie en landbouw vormen een uitzondering. Bovendien wordt een gebouw eveneens als geklimatiseerd beschouwd, indien bij een aanvraag of melding van een stedenbouwkundige handeling nog niet geweten is of het gebouw zal worden geklimatiseerd.

Naast deze strikt bepaalde voorwaarden, bestaan er echter ook uitzonderingen op de regel. Wilt u snel en eenvoudig weten of uw nieuwbouw- of renovatieproject EPB-plichtig is? Dan hanteert u best de EPB-wegwijzer van de Vlaamse Overheid.

Aan welke EPB-eisen moet een nieuwbouw- of renovatieproject voldoen?

De EPB-eisen zijn niet voor ieder nieuwbouw- of renovatieproject hetzelfde. Aan welke EPB-eisen uw gebouw moet voldoen, hangt in grote lijnen af van drie factoren:

1. De bestemming van het gebouw (woning, winkel, horeca, …);
2. De aard van de werken (nieuwbouw, renovatie of ingrijpende energetische renovatie);
3. Het jaar van de aanvraag van de stedenbouwkundige vergunning of de melding (niet het jaar van de goedkeuring).

De EPB-eisen waaraan - afhankelijk van bovenstaande factoren - moet worden voldaan, hebben betrekking op:

1. Thermische isolatie

Thermische isolatie of warmte-isolatie zorgt ervoor dat er zo min mogelijk warmte uit het gebouw ontsnapt. Een EPB-eis omtrent deze isolatie is dat sinds 2022 S28 moet worden gehaald. S28 heeft betrekking op het S-peil of schilpeil van een constructie. Ze drukt de isolatie- en ventilatiewaarde van de schil van een gebouw uit. Hoe lager het S-peil hoe beter de thermische isolatie. Om te testen of S28 wordt behaald, wordt een luchtdichtheidstest of blowerdoortest uitgevoerd.

2. Binnenklimaat

In functie van een hygiënische ventilatie, verplichten de EPB-eisen de aanwezigheid van een ventilatiesysteem en/of ventilatievoorzieningen. Dit voor de toevoer van verse lucht in droge ruimtes en voor de afvoer van vochtige lucht in natte ruimtes.

Of u een volledig systeem of bepaalde minimale ventilatievoorzieningen dient te voorzien, verschilt naargelang het om nieuwbouw of een ingrijpende energetische renovatie (IER) gaat of om een ‘gewone’ renovatie. Zo moet u bij nieuwbouw en IER een volledig ventilatiesysteem installeren. Bij ‘gewone’ renovaties hoeft u enkel toe- en/of afvoervoorzieningen te voorzien.

Daarnaast wordt ook onderscheid gemaakt tussen een woongebouw en een niet-residentieel gebouw en industrie. Zo zijn er geen ventilatie-eisen voor gemeenschappelijke delen in een residentieel gebouw. In een niet-residentieel gebouw worden de gemene delen wel onderworpen aan ventilatie-eisen.

Het minimaal geëist ontwerpdebiet – debiet waarvoor de installatie minimaal moet worden ontworpen - hangt daarnaast niet alleen af van het type gebouw, maar wordt bekeken per ruimte.

4. Energieprestatie

Een belangrijke EPB-eis bij nieuwbouw en ingrijpende energetische renovatie is die omtrent energieprestatie. Enerzijds wordt hierbij een maximaal E-peil opgelegd – een score die aangeeft hoe energiezuinig een gebouw is. Dit maximum hangt af van de aanvraagdatum van de stedenbouwkundige vergunning en wordt doorheen de tijd steeds strenger. Zo zijn alle nieuwe gebouwen vanaf 2021 ‘bijna-energieneutraal’ (BEN) gebouwd. Zodra de werken zijn voltooid, wordt een energieprestatiecertificaat (EPC-bouw) opgemaakt. Hierin staat het definitieve E-peil. Ligt dit uiteindelijk toch hoger dat het toegestane maximum, dan volgt er een boete.

Maximaal E-Peil bij nieuwbouw (of gelijkwaardig)

Maximaal E-Peil bij ingrijpende energetische renovatie

5. Technische installaties

Bij renovatie en industrie-nieuwbouw gelden er bepaalde EPB-eisen indien er technische installaties worden vernieuwd, vervangen, verbouwd, verplaatst of uitgebreid. Voor installaties waaraan niet wordt gesleuteld, gelden de EPB-eisen niet. Het gaat hierbij ruwweg om installaties omtrent verwarming, sanitair warm water, koeling, ventilatiesystemen en verlichting in niet bewoonde gebouwen. Installaties met een groot vermogen zoals warmtepompen moeten bovendien verplicht vergezeld worden van een energieverbruiksmeter.

Wilt u snel en eenvoudig weten aan welke EPB-eisen uw nieuwbouw- of renovatieproject precies moet voldoen? Raadpleeg dan de EPB-wegwijzer van de Vlaamse Overheid.

Wat als niet aan de EPB-eisen wordt voldaan?

De EPB-aangifteplichtige kan een boete krijgen, indien het nieuwbouw- of renovatieproject niet aan één of meer EPB-eisen voldoet. Hoe groter de overtreding, hoe hoger de boete. Gezien sommige boetes per kubieke meter worden bepaald, geldt ook hoe groter het gebouw, hoe hoger de boete. Er is geen vast maximumbedrag vastgelegd, waardoor de bedragen van EPB-boetes hoog kunnen oplopen.

Bent u van plan om een nieuwbouwproject te realiseren of wilt u investeren in een te renoveren pand?

Contacteer ons vrijblijvend en laat u bijstaan door een deskundige partij.

Bron: Vlaamse Overheid | Auteur: Tyana Neerman